นวัตกรรม นวัตก๊อป

ช่วงนี้นิสิต CUTIP เปิดเทอมใหม่กัน ก็เลยได้เห็นคนโพสต์เกี่ยวกับนิยามของนวัตกรรม
ย้อนกลับไปสมัยเรียน จำได้เลยว่ามีอยู่ชั่วโมงนึงที่พวกเราเถียง… เรียกให้สุภาพว่า ระดมสมองกัน ว่าจริงๆ แล้ว นวัตกรรมหรือ innovation มันคืออะไร
โดยส่วนตัว ตอนนี้ ณ บัดนาว innovation สำหรับผม คือ invention + valulization
หรือ การประดิษฐ์อะไรออกมาแล้วมีการนำไปใช้ประโยชน์ ทำให้มีค่าได้จริง
ซึ่งมันจะเป็นสินค้าหรือบริการอะไรก็ได้ จับต้องได้หรือไม่ได้ไม่ใช่ประเด็น
แล้วถามว่าต้องใหม่ไหม ใหม่แค่ไหน อันนี้ก็แล้วแต่ว่าจะนวัตกรรมระดับไหน Radical หรือ Incremental
เอาจริงๆ นะ ผมไม่ได้สนใจเสียด้วยซ้ำไปว่า มันใหม่ไหม แต่ผมกลับให้ความสำคัญส่วนหลังมากกว่าว่า มันเอาไปใช้ประโยชน์สร้างคุณค่าหรือมูลค่าได้มากน้อยแค่ไหน

ลองมองดูประเทศจีนสิครับ ภาพลักษณ์ที่เราเคยเห็นกันคุ้นตาคือ นักก๊อปตัวยง
สินค้าจากจีนจะมีเกรดก๊อปแท้เกรด A (เช่น พวกกระเป๋าหนังแท้) ลงมาจนกระทั่งก๊อปรักชาติ (เช่น เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ซื้อแล้ว พอออกนอกประเทศเสียทันที)
สาเหตุที่เราได้เห็นภาพเช่นนั้นเพราะ เค้ามีประชากรจำนวนมาก เค้าได้ economy of scale ในการผลิตอะไรทีละเยอะๆ แล้ว เค้าก็เริ่มจากการ Copy & Copy
จนมาวันนี้จีนขยับกลายเป็น Copy & Develop จาก OEM กลายเป็น Brand name แบบจีนๆ
ผมเชื่อว่า พวกเราคงเคยได้ยินชื่อแบรนด์ อาทิ Li-Ning, Baidu, และที่กำลังฮ็อตอย่าง Xiaomi

จากจีนที่เคยเป็นคอมมิวนิสต์ที่ต้องการให้ทุกคนเท่าเทียม เลยจนกันเท่าเทียม อยู่มาวันนึงก็ได้เปิดประเทศแล้วแปลงร่างเป็น “คอมมิวนิสต์ทุนนิยม”
ปี 1979 จีนหันมาใช้ Market economy เน้นนโยบาย reform ส่งผลให้อัตราขยายตัวทางเศรษฐกิจเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว
จีนมีจรวดไปอวกาศ มีรถไฟความเร็วสูง และเริ่มมีทรัพย์สินทางปัญญาของตัวเอง ตอนนี้จีนกลายเป็นมังกรที่จะขย่ำอินทรีย์อเมริกาไปแล้ว
แต่ก็นั้นแหละครับ ถ้ามองในมุมเศรษฐกิจจีนน่ากลัวมาก ส่วนถ้ามองปัญหาสังคมภายในประเทศ เค้าก็มีปัญหาของเค้า
ชาวจีนร้อยละ 71 ประเมินความสำเร็จของตนเองจากสิ่งของหรือวัตถุที่มีในครอบครอง
เล่ยจุน ผู้บริหาร Xiaomi กลายเป็นมหาเศรษฐีอันดับต้น ของเอเชีย มีทรัพย์สินมูลค่ามากกว่า 1,700 ล้าน US ด้วยอายุเพียง 43 ปี
คนเปรียบ Xiaomi กับ Apple และ Amazon เพราะโทรศัพท์ที่ออกมาทั้งถูก ทั้งดี มี content ครบ น่าโดนไปซะทุกสิ่งอัน
ที่เล่ามาทั้งหมด คิดว่าวันนี้จีนมีนวัตกรรมไหมครับ? แล้วมันสำคัญไหมครับว่าใหม่หรือเปล่า? เคยก๊อปใครมาหรือเปล่า?

lei-jun-steve-jobs
ภาพจาก http://www.canadianbusiness.com/blogs-and-comment/winners-losers-20140725

กระโดดข้ามประเทศไปที่เกาหลี คน Gen X หรือสูงอายุกว่านั้น เราคงเคยจำภาพกันได้ว่า สินค้าที่ดีต้อง อเมริกา ญี่ปุ่น ส่วนเกาหลี หรือ จีนเนี่ย เป็นของถูกไร้คุณภาพ
แต่อยู่มาวันนึง เครื่องใช้ไฟฟ้า Samsung ขึ้นมาท้าชน Sony ไม่ว่าจะเรื่องคุณภาพ ราคา ดีไซน์ คราวนี้พูดไม่ได้แล้วว่าทิ้งกันแบบไม่เห็นฝุ่นเหมือนแต่ก่อน
วันนี้ โทรศัพท์มือถือ Samsung กลายเป็นแบรนด์ที่ทัดเทียมกับ Apple คนทั้งโลกเปรียบเทียบ Galaxy กับ iPhone ในขณะที่แบรนด์อเมริกาอย่าง Motorola หายไปไม่มีใครพูดถึง

แล้วถ้ากระโดดต่อไปมองบริษัทซอฟต์แวร์ เราก็คงจะได้ยินเรื่องก๊อปกันไปก๊อปกันมา ที่เรียกว่า “มันมีแรงบันดาลใจ”
Microsoft ลอก Windows GUI จาก Apple ไหม? แล้ว Apple ลอก Windows Media Player มาทำ iTunes หรือเปล่า?
ทำไมหน้าจอเหมือนกันเลย ทำไมใช้งานคล้ายๆ กันหละ … เหตุผลคือ มันมีแรงบันดาลใจ มาเหมือนกันหรือเปล่า?
คือก็มันซอฟต์แวร์อะนะ จะทำให้มันหนีกันไปได้มากน้อยสักแค่ไหนเชียว สุดท้ายมันก็ลู่เข้า De facto standard อยู่ดี

ยิ่งตอนนี้มี Startup หน้าใหม่เกิดขึ้นมากมาย
ใคร copy ใคร ใครได้แรงบันดาลใจจากใคร ใครจะทำอะไรก็ทำไปนะครับ
เพราะมันไม่ได้สำคัญหรอกว่าคุณจะก๊อปใครมา ลองมองย้อนกลับไปดูประวัติศาสตร์เราก็จะเห็น
ช่วงตอน Portal กำลังดัง ใครๆ ก็ทำ Portal
ช่วงตอน Social bookmark ดัง ใครๆ ก็ทำ Social bookmark
ช่วงตอน Web deal ดัง ใครๆ ก็ทำ Web deal
ปัญหามันไม่ได้อยู่ที่ฟีเจอร์อย่างไร หน้าตาแบบไหน
แต่พอพูดเรื่อง Tech startup มันกลับมาอยู่ที่ว่าจะ build audience อย่างไร
ลูกค้าครับ ลูกค้า เราจะสร้างให้ลูกค้าอยู่กับเราอย่างยั่งยืนได้อย่างไร เรามี Value Proposition ในใจเค้าไหม

ที่พูดมาทั้งหมดนี้ ไม่ใช่ผมอยากให้ทุกคนก๊อปปี้กันไปก๊อปปี้กันมานะครับ เพราะปี้กันแล้วมันอาจเกิดปัญหาตามมาทีหลัง
ที่สำคัญคือไม่ว่าเราจะทำอะไร สุดท้ายเราจะต้องมีการวิจัยและพัฒนาอย่างต่อเนื่อง
อาจจะเริ่มจาก C&C เป็น C&D แล้วก็ขอให้จบที่ R&D ไม่งั้นโลกนี้ก็จะไม่มีอะไร wow
การเรียนปริญญาเอกทำให้ผมรู้ว่าเรื่องใดๆ ในโลกนี้ล้วนแต่มีคนคิดมาแล้วทั้งนั้น เราแค่หาให้เจอว่าคนที่เก่งที่สุดเค้าคิดอย่างไร ทำอะไร แล้วไปยืนเหยียบไหลยักษ์ให้ได้
การให้เครดิต การตอบแทน การต่อยอด การสร้างคนใหม่ เป็นสิ่งสำคัญ
จงจำไว้ว่า โลกกว้างใหญ่ เทคโนโลยีย่อโลก คนฉลาดใช้เทคโนโลยี คนโง่ให้เทคโนโลยีใช้ครับ

Leave a Reply